1.1. Helisel Oluklar ve Kullanım Yerleri
Silindirik kesit üzerine açılmış, belli bir adıma sahip oluklara “helisel oluk” adı verilir.
Helisel oluklar, başta vidalar olmak üzere; matkap uçları, helisel freze çakıları, helisel rayba
ve kılavuzlar, yağ kanalları ve helis dişlilerde bulunur.
1.1.1. Küçük Adımlı Helisel Kanallar
Helis: Helisin birden fazla tanımı vardır. Bu tanımlar aşağıda verilmiştir.
¾ Bir dik üçgenin hipotenüsünün, bir silindir üzerine sarımıyla oluşan eğriye helis
denir.
¾ Dönerek ilerleyen bir silindirin üzerindeki noktanın meydana getirdiği yay izine
helis denir.
¾ Düzgün ilerleyerek dönen bir noktanın silindir çevresinde oluşturduğu eğriye
helis denir.
Küçük adımlı helise en iyi örnek vidalardır.
Küçük adımlı helisel kanallar genellikle, üniversal, freze tezgâhında dik başlık
kullanılarak açılabildiği gibi, torna tezgâhında da açılabilmektedir. Küçük adımlı helis
dişlileri makinecilikte, elektrikli el takımlarında, motor mili ucunda, (el breyiz, el planyası, el
dekopaj makinesi, küçük masa matkaplarının şanzımanlarında v.b. sistemlerde
kullanılmaktadır. Bu dişli çarkları torna tezgâhında, mil üzerine modül adımlı helisler olarak
ve özel kalem bileyerek açılmaktadır (sonsuz vidalalar). Böyle açılan helisel vidaların
karşısında aynı helis açısına uygun helis dişli kullanılmaktadır.
Genellikle eksenleri paralel çalışan dişli sistemlerinde tercih edilmektedir.
Sonsuz vida karşılık dişlisi görevi yapacak olan helis dişlileri, freze tezgâhlarında helis
adımına göre tezgâh ayarlandıktan sonra dik başlık kullanarak ve modül çakılarının profiline
uygun parmak freze çakısı kullanılarak açılır.
Parmak freze çakılarını üniversal dik başlığa bağlamak suretiyle kare ve trapez profilli
tek veya çok ağızlı vidaları da freze tezgâhlarında küçük adımlı helisleri frezeleme yöntemi
ile açmamız mümkündür.
Normal modül çakıları ile de küçük adımlı helis dişli profilini elde edebiliriz. Bunun
için üniversal başlığın kullanılması gereklidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder