Çeşitli parametrelerin imal edilen diş profili üzerindeki etkileri matematik modelin programlanması ile incelenebilmektedir. Programın giriş değerleri modül, diş sayısı, kavrama açıları ve helis açısıdır. Programın çıkış dosyaları ise takım profilini ve diş profilini tayin eden noktaların koordinatlarından oluşur. Şekil 4’de alttan kesilmiş dişli ve profil kaydırma ile alttan kesilmenin önlenmesi gösterilmiştir. Normal modül mn
= 2,5mm , diş sayısı 10 T1= , helis açısıβ = 25°, normal kavrama açıları = 20° φc1 ve =15° φc2
olarak alınan örnek uygulamada alttan kesme kavrama açısı =15° φc2 olan diş yanağında
meydana gelmiştir. Alttan kesilmenin giderilmesi için takıma verilmesi gereken minimum kaydırma miktarı
mne = 0,556× olarak hesaplanır. Takıma mne = 0,6× profil kaydırma verilerek alttan kesilme önlenmiştir.Şekil 5’de sivri uçlu takımla profil kaydırmalı dişli imalatı takımın simüle edilmiş yörüngesi ile birlikte gösterilmiştir. Uygulama olarak, normal modül mn= 2,5mm , diş sayısı 10 T1= , helis açısı β = 25°,
normal kavrama açıları = 20° φc1 ve =15° φc2 olarak alınmıştır. Alttan kesme her iki yanakta görülmektedir. Alttan kesilmenin giderilmesi için takıma verilmesi gereken minimum kaydırma miktarı kavrama açısı =15° φc2 olan diş yanağına göre hesaplanarak mne = 0,806× olarak bulunur. Takıma mne = 0,85× profil kaydırma verilerek alttan kesilme önlenebilir. Profil kaydırma miktarının üst sınırını sivri tepe, alt sınırını ise alttan kesme tayin etmektedir. Literatürde çeşitli kavrama açıları için diş sayılarına göre uygulanabilecek profil kaydırma miktarı sınırları grafikler ile verilmektedir. Ayrıca dişbaşı kalınlığının müsaade edilen değerleri içinde grafikler mevcuttur. Şekil 6’da profil kaydırma faktörünün diş sayısına göre alt ve üst sınırları gösterilmektedir [21] Şekil 4 ve Şekil 5’de bilgisayar grafik çıktıları verilen durumların karşılaştırılmasında şu sonuçlar ortaya
çıkmaktadır. Sivri uçlu takımla imalatta aynı dizayn parametreleri için yuvarlatılmış uçlu takıma göre
alttan kesmeyi önlemek için daha fazla profil kaydırma miktarı verilmesi gerekmektedir. Bu durumda sivri tepe tehlikesi daha yüksektir. Sivri uçlu takımın uygulamada tercih edilmemesinin ana nedeni uçların kolaylıkla aşınarak imal edilen profilin hassasiyetinin azalması ve ayrıca dişlinin kök bölgesine daha yüksek gerilme yığılması oluşturmasıdır. Sunulan matematik model ile kesici takım ve imal edilen dişli çark istenilen diş sayısında gösterilebilir. Dişli taslağın tamamen şekillendirilmesi kesici takımın taslağa göre izafi konumlarının simüle edilerek Şekil 7’da gösterilmiştir. Helisel dişli çarklarda alttan kesilme olmaksızın daha küçük diş
sayılarına inilebilmekte ve buda mekanizmanın boyutunu ve ağırlığını azaltmaktadır.
torna
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder