Çevresinde birden fazla kesici uç bulunan dönel kesicilerle, malzeme üzerinden talaş kaldırmak suretiyle,
biçim verme işlemlerine frezeleme denmektedir. Düzlem yüzey, profil, kanal, cep ve her türlü bölüntü/dişli açma operasyonlarını içeren geniş bir uygulama alanı mevcuttur. Klasik freze tezgahlarında hassas bölme ve
dişli imalatı, divizör denilen cihazlarla gerçekleştirilmektedir. Divizörün en önemli olumsuzlukları; çok sayıda aparat ve donanım gerektirmesi, delikli aynanın kullanımı esnasında çok fazla dikkate ihtiyaç duyulması ve özellikle dişli açma işlemlerinin karmaşık hesaplar içermesidir. Literatürde divizörlerin modernizasyonuna yönelik bir çalışmaya rastlanmamıştır. Daha çok CNC işleme merkezlerinde karmaşık parçaların işlenmesine yönelik döner tablalar kullanılmaktadır. Bunlar ise dişli yapımına uygun değildir. Bilgisayar destekli bölme işlemleri ve dişli açma yöntemleri konusunda çeşitli çalışmalar yapılmıştır. CNC dik işleme merkezinde yapılan bir çalışmada makro programlar kullanılarak düz dişlilerin imalatı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu çalışmada, FANUC programlama dili kullanılarak bir makro program geliştirilmiş, modülü 8 ve diş sayısı 14 olan bir düz dişli yapılmıştır. Kesici takım olarak parmak freze çakısı kullanılmış ve yüzey pürüzlülükleri istenen değerlere
yakın çıkmıştır. Ayrıca dişlinin, diğer yöntemlere nazaran daha uzun sürede imal edildiği görülmüştür (1).
Düz, helisel, konik ve sonsuz vida dişli mekanizmalarının bilgisayar yardımıyla boyutlandırılması, analizi ve CNC tezgahlarda imalatı çalışılmış, bilgisayar programı ile dişli çark tasarımındaki hesap aşaması kolaylaştırılmış ve işlem süresi kısaltılmıştır (2, 3). Gerilme analizinde kullanılmak üzere, helisel dişli çarkların üç boyutlu modelini yapmak için temel matematiksel denklemler elde edilmiştir (4, 5).
Yapılan her çalışma ve ortaya çıkan her yeni ürün beraberinde yeni özellikleri de getirmektedir. Kalite
iyileşmesi yanında, pratiklik, ekonomiklik ve fonksiyonellik, aranan ve beklenen özellikler arasındadır.
Bilindiği üzere freze tezgahlarında, silindirik yüzeyler üzerinde kanallar, profiller, çizgiler, dişli çarklar, freze
çakıları, raybalar, özel bazı vidalar gibi bölme işlemleri gerçekleştirilmektedir. Bu bölmeleri yapabilmek için, bazı aparatlara ihtiyaç vardır. Bu aparatlar; sadece belirli sayıdaki bölmeleri yapabilen basit bölme aparatları ve her türlü bölme işlemlerine uygun olan üniversal bölme aparatları şeklinde iki gruba ayrılır (6). Üniversal bölme aparatları, bir sonsuz vida çarkı sistemi ile çalışmakta ve bazı durumlarda da bunlara takılan ek dişli çarkların aracılığı ile farklı bölme işlemleri yapabilmektedir. Bölmeleri yapabilmek için, aparatın temelini oluşturan delikli aynalar kullanılır. Şekil 1.’de görülen, içerisinde genellikle diş sayısı 40 olan sonsuz vida çarkı ile onu çeviren delikli aynanın çevirme koluna bağlı sonsuz vidadan oluşan divizör adlı bu aparat, freze tezgahlarının önemli bir elemanıdır (7, 8). Divizör ile bölme işlemlerinin yapılabilmesi için yardımcı
dişli çark tertibatları ve bunların uygun şekilde bağlanmalarını sağlayan paraçol gibi çeşitli elemanlara da
ihtiyaç duyulmaktadır. Buradan da anlaşılacağı gibi divizörle bölme işlemlerinin yapılabilmesi için dişli çark
ve benzeri donanımın uygun şekilde doğru olarak tasarlanması, hesaplanması ve bağlantı elemanlarıyla
takılması ekstra bir zaman ve işçilik gerektirir. Bu çalışmada, endüstride kullanılmakta olan klasik
divizör yerine, daha hızlı ve hassas olarak işlevini yapabilen fonksiyonelliği artırılmış ve bilgisayar destekli
hale getirilmiş PLC tabanlı bir divizör geliştirilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder